Onzekerheid betekent dat je twijfelt aan jezelf, aan de beslissingen die je neemt of vindt dat je zou moeten nemen. Je vraagt je af of je de dingen goed doet. Je gaat piekeren en je bent gespannen. Vaak wordt onzekerheid niet veroorzaakt door externe gebeurtenissen, maar voornamelijk door een negatief zelfbeeld en onrealistisch hoge verwachtingen. Het komt door een laag zelfvertrouwen. Iedereen twijfelt wel eens ergens over, maar soms kan het erg in de weg zitten. Iedereen is onzeker, ook ik. Als ik een dag onzekerder dan normaal ben, twijfel ik over alles. Ik kan op zo'n dag geen beslissingen maken. De hele dag voer ik discussies met mezelf in mijn hoofd. Wat ga ik doen vandaag? Welke trui doe ik aan? Wat wil ik eten? In de meest simpele dingen kan ik geen besluit nemen. Ik word dan zo gek van mezelf. Uiteindelijk geef ik op, verwissel ik mijn zorgvuldig uitgekozen kleding weer voor mijn pyjama en ga ik gefrustreerd aan de eettafel zitten.
En ik heb nogal een collectie aan onzekerheden. Onzeker of mensen mijn blogs interessant zullen vinden. Onzeker als ik in een ongemakkelijke situatie terecht kom. Onzeker over mijn uiterlijk, mijn capaciteiten. Ik stoor me aan mijn ingevallen gezicht, mijn onderkin, mijn scheve mond, mijn gebit, mijn kapotgebeten vingers, mijn futloze haar en mijn getekende wenkbrauwen. Ik rook als een ketter, mijn stem valt om de haverklap weg en ik struikel over mijn woorden. Dit zijn allemaal dingen van mezelf waar ik moeite mee heb. Soms doet het pijn om te zien dat het zoveel opgestapelde onzekerheden zijn. Ook al heb ik mijzelf beloofd om vaker te kijken naar de dingen die wel goed zijn, regelmatig heb ik dagen dat ik niet door een deur kan met mijn imperfecties. De laatste tijd gebeurt me dat vaker en vaker. Ik vermoed dat dit komt, omdat ik ineens alles tegelijk wil doen. Mijn leven was rustig en op orde. Nu ineens niet meer. Ik moet hier mijn weg nog in vinden, terwijl op de achtergrond de gedachte blijft opkomen dat ik het niet aankan. Mijn hoofd en agenda lopen over. Leuke dingen, minder leuke dingen, maar allemaal dingen. Van teveel dingen tegelijk, raak ik in paniek. En als ik iets heb geleerd van het analyseren van mijn dagboek, is dat mijn streven naar perfectie mij diep ongelukkig heeft gemaakt. Het streven naar perfectie komt vaak door een innerlijke stem die je voortdurend vertelt wat beter moet en wat nog niet goed is. Deze stem wordt ook wel de ‘innerlijke criticus’ genoemd. De kritiek uit zich door flarden van zinnen die door je hoofd schieten: ‘Je moet eens tevreden zijn, je hebt het helemaal verprutst, je zou meer discipline moeten hebben, je moet beter, knapper, mooier, slimmer zijn dan dit.’
Om te kunnen zeggen dat je af en toe onzeker bent, heb je een heleboel zelfvertrouwen nodig - Omdenken
Het loopt zoals het loopt natuurlijk, daar heb ik niet altijd invloed op. Ik snap nu weer goed hoe het kon dat ik van depressie in depressie tuimelde. Mijn leven is vijftien jaar lang zo’n puinzooi geweest, het is vijftien jaar lang een overvloed van dingen geweest. Ik was de controle kwijt. De laatste tijd voel ik dat even opnieuw. Maar zelfs als alle leuke en minder leuke dingen van de komende tijd faliekant mislopen, zal de wereld niet vergaan. Ik moet simpelweg de controle een beetje los durven laten. Dus ik ben op zoek gegaan naar houvast: heeft mijn onzekerheid eigenlijk nut?
Klinisch psycholoog Ellen Hendriksen vertelt dat het niet een foutje is in de evolutie, maar dat er meerdere goede redenen zijn:
Onzekerheid zorgt ervoor dat we kijken, voordat we springen. Hierdoor is onze kans op slagen een stuk groter.
Er is een groep van 1% die volledig zelfverzekerd is en dat zijn mensen die niet in staat zijn deze emoties te voelen, namelijk psychopaten.
Een beetje onzekerheid bij iedereen zorgt voor groepsharmonie. Een gezonde dosis onzekerheid helpt ons, om onszelf en onze interacties te controleren. Het roept op tot zelfreflectie en helpt ons te bepalen hoe we beter met onze medemensen kunnen opschieten.
Onzekerheid zet aan tot zelfverbetering. Als we helemaal tevreden zouden zijn met wat we hebben, waarom zouden we dan nog gaan sporten? Gaan studeren? Naar de maan vliegen? Lief zijn voor onze medemens? Onzekerheid zet ons aan om onszelf te blijven ontwikkelen.
Een ding is zeker: ik ben geen psychopaat. Toch fijn om dat zo nu en dan bevestigd te krijgen. We mogen dus eigenlijk blij zijn met onze sociale onzekerheden. Een gezonde dosis onzekerheid heeft zo zijn voordelen. Ik heb liever een rood hoofd bij een groep mensen, dan dat ik een psychopaat ben.
Comments