Hoe kun je iemand met een depressie helpen? Ik zal eerlijk zijn: ik weet niet of je dat kan. Iemand met een depressie adviezen geven of oppeppen werkt vaak averechts. Als iemand tegen mij zei: ‘kop op, het komt goed,’ dacht ik: je zegt maar wat, het komt niet goed. Het maakte me nog eenzamer. Als iemand me vroeg of ze iets voor me konden doen, dacht ik: kon je dat maar. Als ik had kunnen bedenken waardoor ik me beter zou voelen, had ik dat meteen gedaan. Ik voelde me zelf al stom genoeg dat ik niet gelukkig kon zijn. Ik wilde er niemand anders mee belasten. Achteraf besef ik me dat het enige wat iemand voor me kon doen, was ‘er zijn’. Pak mijn hand als ik huil. Sla een arm om me heen als ik niet uit mijn woorden kom. Neem op als ik je bel. Blijf bij me. Laat me niet vallen. Zorg dat je uitgestoken hand niet uit mijn zicht verdwijnt. Ik begrijp dat het pijnlijk is om aan de zijlijn te moeten staan, als je ziet dat je geliefde intern lijdt. Een jaar of twee geleden worstelde iemand waar ik veel van houd met een depressie. Ik herkende veel van mezelf in haar terug en had de neiging om dingen voor haar in te vullen. Ik hield mezelf tegen. De dingen die voor mij werkten, werken misschien helemaal niet voor een ander. Niet iedereen is hetzelfde. Dus liet ik haar met rust. Het kostte me alles wat ik in me had. Ik vond het zo moeilijk, want de liefde die ik voor haar voelde begon mijzelf ook pijn te doen. Ik wilde zo graag dat het goed met haar ging. Het brak mijn hart om haar te zien wegkwijnen, dat ik zelf ook leed door haar depressie. Het liefst had ik haar achterna gejaagd met al mijn goedbedoelde adviezen, maar ik hield me in en wachtte af totdat zij naar mij toekwam. Als ze erover wilde praten, zou ik klaarstaan. Dan zou ik er zijn, ik zal er altijd zijn. Ik had eeuwig op haar willen wachten. Het voelde alsof dit het enige was wat ik voor haar kon doen. Al maakte ik me zorgen over haar als ze uren in haar kamer zat. Ik had haar dolgraag uit die negatieve spiraal willen trekken, helaas was dit iets wat ze alleen zelf kon doen. Ik wilde met haar huilen, haar knuffelen en met haar lachen. Maar ik wist ook dat ze nu haar eigen plan moest trekken, wilde ze erachter komen hoe ze hieruit kon komen. En als ze dan mijn hand nodig had om haar op te trekken, hoopte ik dat ze zou zien dat deze altijd al uitgestoken was naar haar. En ik heb gewacht. Ik heb weken gewacht op haar. Misschien waren het wel maanden, ik weet het niet meer. Ik probeerde zo normaal mogelijk te doen in haar bijzijn, terwijl ik haar vanuit mijn ooghoeken bestudeerde. Eet ze goed? Zie ik wallen onder haar ogen? Heeft ze net gehuild? Ik zei het haar niet, maar ik lette goed op. Regelmatig zei ik tegen haar dat ik er was. Dat ze het er niet over hoefde te hebben, maar als ze dit wel zou willen, dat ik gewoon hier zou zijn. Dan mompelde ze: 'Ja, dat weet ik'. Dat was voor mij genoeg. Zolang ze dat maar wist.
Na een tijd ging het beter met haar. Ze kreeg weer wat kleur op haar wangen. Ze begon weer te praten over ditjes en datjes. Ze had weer zin om de deur uit te gaan. Ze keek me weer recht in de ogen aan. Door dit laatste, wist ik dat ze een uitweg had gevonden uit haar donkere niemandsland. Als je worstelt met je mentale gezondheid, schaam je je. Je schaamt je voor je eigen gevoelens en gedachten. Je ontwijkt het liefst alle blikken, want wat als mensen zien wat je echt denkt? Toen haar blik de mijne ontmoette voor het eerst sinds lange tijd, voelde ik een vlaag van geruststelling over me heen komen. Ze is terug. Ze is bij me teruggekomen.
Het is frustrerend om met je handen op je rug toe toe te moeten kijken. Bedenk dat je hem of haar waarschijnlijk het beste helpt, door er simpelweg te zijn. Houd het gesprek open, laat merken dat alles bespreekbaar is. Laat de depressieve persoon uitpraten en vraag naar zijn of haar gedachten. Een depressief persoon schaamt zich vaak voor zijn gedachten. Veroordeel die gedachten niet. De depressieve persoon is niet zijn gedachten, het zijn ‘slechts’ gedachten. Die horen bij zijn toestand. Oordeel niet, maar luister.
Wil diegene er niet over praten? Oefen geen druk uit, maar vraag wel zo nu en dan hoe het gaat. Er bestaat een kans dat je negenennegentig keer geen eerlijk antwoord krijgt, of misschien zelfs een keer een sneer krijgt. Maar degene die zo verdwaald is in zijn eigen donkere niemandsland, weet zo wel dat er iemand op hem staat te wachten als hij de weg heeft teruggevonden. Trek je hand niet weg. En vergeet niet, soms zijn het kleine dingen waarmee je iemand helpt. Is de koelkast leeg? Doe boodschappen. Is zijn of haar huis een rommeltje? Ruim op. Ligt er overal stof? Pak een doekje. Als je je niet gewaardeerd voelt, ligt dat niet aan jou. ‘Er zijn’ is het meest liefdevolle wat je voor iemand kan doen.
Comments